تاریخ آخرین بروزرسانی: ۵ مهر ۱۳۹۹
اطلاعات و نقش آن در کاهش ریسک سرمایه گذاری
این جمله را به خاطر بسپارید: “اطلاعات ارزشمندترین دارایی در بازار سرمایه است”. در برنامه امروز قصد داریم درباره این جمله صحبت کنیم.
حتما به خاطر دارید که در مطالب گذشته، درباره ریسک صحبت کردیم. یکی از تعاریفی که درباره ریسک ارائه کردیم، احتمال تفاوت واقعیت با پیش بینی بود. هر اندازه تفاوت واقعیت با پیش بینی بیشتر باشد، ریسک بیشتر خواهد بود. فرض کنید قیمت سهم یک شرکت در حال حاضر ۱۵۰ تومان است و شما پیش بینی میکنید قیمت این سهم در پایان سال به ۲۰۰ تومان برسد. حال اگر در پایان سال، قیمت سهم بجای ۲۰۰ تومان، به ۱۶۰ تومان رسید، چه اتفاقی میافتد. بین پیش بینی شما و آنچه که اتفاق افتاده، ۴۰ تومان اختلاف وجود دارد. این یعنی ریسک!
با این اوصاف، چطور میتوان این ریسک را کاهش داد؟ پاسخ یک جمله ساده است: هرچه پیش بینی دقیقتر باشد، ریسک کمتر میشود.
اینجاست که سؤال دوم مطرح میشود: چطور میشود پیش بینی را دقیقتر انجام داد؟ پاسخ این سؤال در استفاده از اطلاعات دقیق و معتبر نهفته است.
بنابراین، بیدلیل نیست که میگویند اطلاعات، ارزشمندترین دارایی در بازار سرمایه است؛ چون مبنای اصلی تصمیم گیری در بورس و کنترل ریسک در این بازار، تصمیم گیری براساس اطلاعات است و دقیقا به همین خاطر هم هست که براساس قوانین و مقررات، شرکتهایی که سهامشان در بورس خرید و فروش میشود، موظفند اطلاعات مالی و عملکردی خود را به صورت مستمر و یکسان، در اختیار همه سرمایه گذاران قرار دهند تا سرمایه گذاران بتوانند براساس این اطلاعات، درمورد خرید، فروش و یا حفظ سهام خود تصمیم گیری کنند.
اگر به خاطر داشته باشید، در برنامه قبل انواع ریسکها را معرفی کردیم: ریسک تورم، ریسک نرخ ارز، ریسک نرخ سود، ریسک سیاسی، ریسک تجاری، ریسک نقدشوندگی و ریسک مالی.
اگر به تعاریفی که برای این ریسک ها اشاره کردیم دقت کنید، متوجه خواهید شد که با استفاده از اطلاعات صحیح و معتبر، میتوان بخش قابل توجهی از این ریسکها را کنترل کرد.
برای مثال، گفتیم که یکی از ریسک هایی که سرمایه گذار با آن مواجه است، ریسک مالی است، به این معنا که اگر شرکت میزان زیادی وام از بانک گرفته باشد، طبیعتا باید اصل و سود وام دریافتی را به بانک پرداخت کند و اگر میزان فروش و سودآوری شرکت، متناسب با شرایط وام دریافتی از بانک نباشد، با ریسک عدم توانایی بازپرداخت وام مواجه خواهد شد. میزان استقراض شرکت از بانک، موضوعی است که به راحتی با بررسی اطلاعات مندرج در صورتهای مالی ، قابل شناسایی و ارزیابی است.
همچنین درمورد سایر انواع ریسک ها مثل ریسک نرخ تورم، نرخ سود، نرخ ارز و… هم اگرچه تحلیل این متغیرهای اقتصادی مبتنیبر تحلیل روند نوسانات آنها در آینده است، اما سرمایه گذار میتواند با بررسی دقیق شاخصهای اقتصادی منتشر شده از سوی نهادهای رسمی و همچنین کمک گرفتن از متخصصان مالی و اقتصادی، به پیشبینی قابل قبولی از وضعیت این شاخصها در آینده و تحلیل آنها بر قیمت سهام و سایر اوراق بهادار دست یابد.
بنابراین، به رهگیری از اطلاعات با کمک به افزایش دقت پیش بینی، ریسک سرمایه گذاری را کاهش میدهد. اما اطلاعات خوب باید چه ویژگی هایی داشته باشند؟
چهار ویژگی اساسی اطلاعات را مفید و قابل اتکا میکند:
۱- معتبر و قابل اتکا باشد: به همان اندازه که اطلاعات صحیح و معتبر میتواند در موفقیت سرمایه گذاری مؤثر باشد، اطلاعات نادرست یا شایعات میتواند ریسک سرمایه گذاری را افزایش دهد. فرض کنید سرمایه گذاری با شنیدن شایعه افزایش قیمت خودرو و امید به اینکه این افزایش، موجب سودآوری قیمت سهام شرکتهای خودروساز میشود، اقدام به خرید سهام آنها، آنهم با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی سهم میکند. حال اگر مشخص شود این شایعه صحت نداشته و قیمت خودرو قرار نیست افزایش داشته باشد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
۲- جامع باشد: در مثال قبل، فرض کنید خبر افزایش قیمت خودرو، خبر صحیحی است، اما اگر هزینه های شرکت خودروساز هم افزایش یافته باشد، افزایش قیمت خودرو در مجموع تأثیر زیادی در سودآوری شرکت نخواهد داشت. حال اگر سرمایه گذار در خرید سهام شرکت، صرفا به موضوع افزایش قیمت خودرو توجه کند و افزایش هزینه ها را درنظر نگیرد، آیا تصمیم صحیحی گرفته است؟ قطعا نه.
۳- به روز باشد: اطلاعات هرچند معتبر و جامع باشد، باید به لحظه مورد استفاده قرار گیرد. فرض کنید شرکت خودروساز، اطلاعات مربوط به افزایش قیمت خودروهای خود را رسما منتشر و اعلام کرده است که با این افزایش، سود شرکت نیز افزایش خواهد یافت.
طبیعتا به محض انتشار این اطلاعات، تقاضا برای خرید سهام خودروسازان افزایش یافته و قیمت این سهام بالا میرود. حال اگر یک سرمایه گذار، به جای آنکه به محض دریافت این اطلاعات سهام شرکت را بخرد، چند روز بعد اقدام به خرید سهام کند، معلوم نیست تصمیم درستی گرفته باشد؛ چون در این مدت، قیمت سهام افزایش یافته و ممکن است بیشتر از این، امکان افزایش و سودآوری برای سرمایه گذار نداشته باشد.
۴- مرتبط باشد: بعضا مشاهده میشود که سرمایه گذاران از روی هیجانات حاکم بر بازار، اطلاعات نامرتبط را ملاک تصمیم گیری قرار میدهند. مثلا ممکن است افزایش نرخ ارز هیچ تأثیری بر شرکتی که هم مواد اولیه اش در داخل کشور تأمین میشود و هم محصولاتش در داخل کشور فروخته میشود، نداشته باشد. بنابراین لازم است سرمایه گذاران به این موضوع توجه داشته باشند که اطلاعات منتشر شده، تا چه اندازه میتواند بر ارزش سهام شرکت تأثیر داشته باشد.
