تاریخ آخرین بروزرسانی: ۵ مهر ۱۳۹۹

مزایای بورس برای سرمایه گذاران

در مطالب گذشته، ضمن اشاره به تاریخچه تأسیس بورس در ایران و جهان، گفتیم که سرمایه گذاری افراد جامعه در بورس، میتواند نقش بسیار زیادی در رونق اقتصادی داشته باشد، چون با این کار، منابع مالی موردنیاز بنگاههای اقتصادی برای توسعه فعالیتها تأمین شده و در نتیجه، رونق کسب و کار، اشتغالزایی و رشد و شکوفایی اقتصاد کشور را به دنبال خواهد داشت. اما حتما این سوال برای شما ایجاد شده است که سرمایه گذاری در بورس و خرید سهام شرکتها، چه نفعی برای شما دارد؟ به عبارت دیگر، چه دلیلی دارد که فرد، به جای گزینه های متعددی که برای سرمایه گذاری وجود دارد، خرید سهام و سرمایه گذاری در بورس را انتخاب کند؟ اگر ادامه مطالب را مطالعه کنید، پاسخ این سوالات را دریافت خواهید کرد.

۱. کسب درآمد

یکی از اهداف اصلی هر فرد در سرمایه گذاری کسب سود و درآمد است. سرمایه گذاری در بورس، اگر به صورت صحیح و اگاهانه باشد، از دو طریق این هدف را تأمین میکند: یکی دریافت سود نقدی و دیگری افزایش قیمت سهام.

شرکتی که شما سهام آن را خریداری میکنید، درصورتی که عملکرد موفق و سودآوری داشته باشد، سالانه مقدار قابل توجهی سود به دست میآورد. براساس قانون، سود شرکت متعلق به سهامداران آن شرکت است، بنابراین افرادیکه سهام یک شرکت را در اختیار دارند، به میزان سهم خود، در سود شرکت نیز سهیم هستند. البته شرکتها لزوما همه سود سالانه خود را بین سهامدارانشان تقسیم نمیکنند، چون ممکن است برای توسعه فعالیتهایشان نیاز به پول داشته باشند. بنابراین ترجیح میدهند بخشی از سود سالانه را بین سهامداران توزیع کنند و بخش دیگری از سود را هم در فعالیتهای توسعهای شرکت صرف کنند. به سودی که سالانه، بین سهامداران توزیع میشود، سود نقدی یا اصطلاحا DPS گفته میشود. دریافت سود نقدی، اولین روش کسب درآمد توسط سهامداران است. برای مثال، شرکتی را فرض کنید که ارزش سهامش در بورس ۱۵۰ تومان است. اگر این شرکت در پایان سال ۱۵ تومان سود بین سهامدارانش تقسیم کند، در واقع به میزان ۱۰ درصد سود نقدی به سهامدارانش داده است.

اما درآمد سهامداران فقط به سود نقدی محدود نمیشود. وقتی یک شرکت عملکرد خوب و موفقیت آمیزی داشته باشد، تمایل سرمایه گذاران برای خرید سهام آن شرکت در بورس افزایش مییابد، بنابراین سرمایهگذاران حاضر خواهند بود تا مبلغ بیشتری را برای خرید سهام آن شرکت بپردازند، در نتیجه قیمت سهام شرکت در بورس افزایش مییابد. افزایش قیمت سهام شرکت در بورس نیز باعث افزایش درآمد و دارایی سهامداران آن شرکت میشود.

در مثال قبل، فرض کنید قیمت سهام شرکت موردنظر که پارسال ۱۵۰ تومان بوده، در پایان سال، به علت عملکرد موفق شرکت به ۱۹۵ تومان رسیده است، یعنی ۳۰ درصد افزایش یافته است. بنابراین، سهامداران شرکت، علاوهبر آنکه ۱۰ درصد سود نقدی دریافت کردهاند، ۳۰ درصد هم از محل افزایش قیمت سهام شرکت سود به دست میآوردند، یعنی در طول یکسال ۴۰ درصد سود به دست آوردهاند.

البته باید توجه داشت که اگرچه شرکتهایی که سهامشان در بورس خرید و فروش میشود، همگی جزو شرکتهای بزرگ، معتبر و موفق کشور هستند، اما هر شرکتی عملکرد و سودآوری خاص خود را دارد و سرمایه گذاران باید موقع خرید سهام شرکت، اطلاعات شرکت مرتبط را به طور دقیق بررسی کنند تا بتوانند درآمد قابل قبولی داشته باشند.

نکته دیگری که باید مورد توجه سرمایه گذاران قرار گیرد این است که شرکتها، سیاستهای متفاوتی در توزیع سود نقدی دارند، به این معنا که برخی شرکتها ترجیح میدهند که سود نقدی کمتری توزیع کنند و بیشتر سود سالانه خود را برای توسعه شرکت به کار بگیرند، اما برخی دیگر از شرکتها، معمولا بخش عمده سود خود را بین سهامداران توزیع میکنند. شما در هنگام خرید سهام شرکت، باید به این موضوع توجه کنید که آیا دریافت سود نقدی سالیانه برایتان اهمیت دارد یا اینکه دید بلندمدت تری دارید و بیشتر، تمایل دارید ارزش سهامتان افزایش یابد. برای مثال، بازنشستگانی که ترجیح میدهند سود سالانه و مستمر را برای تأمین مخارج خود دریافت کنند، بهتر است سهام شرکتهایی را انتخاب کنند که سیاست توزیع سود نقدی بیشتری دارند، اما جوانی که دوست دارد ارزش سهامش در چند سال آینده، افزایش قابل توجهی داشته باشد، سهام شرکتی را ترجیح میدهد که سیاست توسعهای در پیش گرفته و بخش قابل توجهی از سود سالانه را به این امر اختصاص میدهد. این موضوع را میتوانید از سیاستهای گذشته شرکتها تشخیص دهید که آیا شرکت مورد نظر بیشتر به توزیع سود علاقه مند است یا به توسعه شرکت.

۲. امنیت و شفافیت در سرمایه گذاری

اگر به شما بگویند با سرمایه گذاری در کاری، میتوانید سرمایه خود را در یکسال چند برابر کنید، ولی شما از جزئیات و کیفیت این سرمایه گذاری مزایای بورس برای شرکتهایی که سهامشان را در بورس عرضه میکنند

در مطالب گذشته، مزیت سرمایه گذاری در بورس برای سرمایه گذاران را تشریح کردیم و گفتیم که افرادی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس را خریداری میکنند، از مزیتهای متعددی مانند کسب درآمد، امنیت و شفافیت در سرمایهگذاری، حفظ ارزش پول در مقابل تورم، قابلیت نقدشوندگی سرمایه و امکان مشارکت در نحوه اداره شرکت برخوردار میشوند.

اما در سوی دیگر ماجرا، شرکتهای بورسی قرار دارند، یعنی شرکتهایی که سهامشان در بورس داد و ستد میشود. سوال اینجاست که پذیرش در بورس، برای شرکتها چه مزیتی دارند و شرکتها با چه انگیزهای، علاقهمند به عرضه سهامشان در بورس هستند؟ آنهم در شرایطی که پذیرش در بورس، طبیعتا برای آنها الزاماتی مانند لزوم اطلاعرسانی مستمر و شفاف به سهامداران، رسیدگی دقیق به حسابهای مالی و… را ایجاد میکند؟

در ادامه، سه مزیت عمده ای را که پذیرش در بورس، برای شرکتها بدنبال دارد، ذکر میکنیم:

۱. امکان تأمین آسان منابع مالی

شرکتها معمولاً برای گسترش فعالیت خود به منابع مالی جدید نیاز دارند. این منابع مالی معمولاً یا از طریق استقراض از بانک و یا از طریق عرضه ی سهام تأمین میشود. تأمین مالی از طریق استقراض مشکلات فراوانی دارد. فرض کنید شرکتی برای اجرای طرحی از بانک تقاضای وام می¬کند. در اولین قدم باید طرح خود را به همراه تقاضا برای دریافت وام به بانک ارسال کند. بانک پس از بررسی، کارشناسان خود را برای بازدید و ارزیابی به محل اجرای طرح می فرستد. در صورتی که هیچ گونه مشکلی از دید کارشناسان بانک وجود نداشته باشد، بانک اسنادی را برای تضمین بازپرداخت وام از شرکت مطالبه می کند و پس از انجام تشریفات و مراحل قانونی، وام را می پردازد. البته شرکت پس از دریافت وام باید مطابق برنامه ی بانک، اقساط وام دریافتی و سود آن را پرداخت نماید. این فرآیند علاوه بر این که به زمان بسیار طولانی نیاز خواهد داشت هزینه های مستقیم و غیرمستقیم بسیار زیادی را نیز همراه دارد، از جمله این که بازپرداخت اقساط همراه با سود آن، فشار سنگین و ریسک بالایی را به شرکت تحمیل می کند.

اما روش دیگر تأمین مالی، عرضه ی سهام است که بسیار آسان خواهد بود. در این روش کافی است شرکت در بورس پذیرفته شده و از دید سرمایهگذاران، عملکرد و آینده قابل قبولی داشته باشد. در این صورت با عرضه سهام جدید شرکت در بورس، این سهام به سرعت به فروش می رسند و شرکت میتواند بهراحتی و سریع، منابع مالی مورد نیاز خود را تأمین کند. به این ترتیت، شرکت نه تنها اقساطی را پرداخت نمی کند، بلکه شرکایی به نام سهامداران دارد که در سود و زیان، با شرکت سهیم خواهند بود.

۲. دریافت معافیت مالیاتی

براساس قانون، همه شرکتهایی که در کشور فعالیت می کنند، بخشی از درآمد خود را در قالب مالیات به دولت می پردازند. همانطور که قبلا هم گفته بودیم، به سبب نقش مؤثر بورس در رشد و رونق اقتصادی، قوانین و مقررات متعددی برای تقویت بورس درنظر گرفته شده است. یکی از این قوانین، معافیت مالیاتی برای شرکتهای بورسی است، به این معنا که شرکتهایی که سهام آنها در بورس خرید و فروش می شود مطابق قانون کمتر از سایر شرکتها مالیات میپردازند و بنابراین، هزینه های آنها کاهش و در نتیجه، سود آنها افزایش خواهد یافت. این مزیت، باعث میشود تا شرکتها تلاش کنند شرایط لازم را برای ورود به بورس بدست آورده و سهام خود را در این بازار، عرضه کنند.

۳. کسب اعتماد و شهرت عمومی

به هر شرکتی اجازه عرضه سهام در بورس داده نمیشود و شرکتها باید دارای شرایط خاصی باشند، برای مثال، شرکت باید سهامی عام باشد، سودآور بوده و امید به سودآوری آن در آینده هم برای آن شرکت وجود داشته باشد، مدت مشخصی از زمان فعالیتش گذشته و عملکرد قابل قبولی داشته باشد، حداقل سرمایه مشخصی داشته باشند و…. . چنین شرایطی باعث می شود تا مردم به شرکتهای فعال در بورس اعتماد کنند. این اعتماد است که موجب تمایل سرمایه گذاران به خرید سهام آن شرکتها و به دنبال آن توسعه ی شرکتهای بورسی خواهد شد.

به علاوه، چون شرکتهای بورسی در مقایسه با سایر شرکتها، از شفافیت و عملکرد بهتری برخوردار هستند، نهادهای وام دهنده مانند بانکها نیز این شرکتها را در اولویت اعطای تسهیلات قرار میدهند.

همچنین شرکتهای پذیرفته شده در بورس معمولا در مقایسه با سایر شرکتها، از شرایط اطلاع رسانی و تبلیغاتی مناسبتری برخوردار هستند، زیرا اطلاعات آنها بصورت مستمر ازطریق رسانه های مختلف به مردم منعکس میشود که این موضوع، میتواند امتیازی ویژه برای آنها محسوب شود.