تاریخ آخرین بروزرسانی: ۲۷ خرداد ۱۴۰۳
افزایش ریسک عقل را به محاق میبرد
دکتر امیرحسین خالقی بسیاری از افراد روی آوردن مردم به ربات تلگرامی همسترکامبت را به مثابه یک اقدام ریسکی ارزیابی میکنند و بر این باورند که این رویکرد یک حرکت انتزاعی با جنبههای ریسکی است. صرفنظر از درستی این ارزیابی، اتخاذ تصمیمات ریسکی توسط شهروندان ایران در شرایط فعلی یک اقدام کاملا طبیعی است.
برای هر اتمسفر اقتصادی که تحت تاثیر اثرات ریسکهای بلندمدت اقتصادی و سیاسی و امنیتی و اجتماعی قرار بگیرد، اتخاذ تصمیمات ریسکی توسط شهروندان یک اقدام طبیعی به شمار میرود. یکی از ریسکهای مترتب بر امورات اقتصادی مردم، تورم است که اگر از استانداردهای نرمال جهانی فاصله بگیرد، سبب پنیک شدن و افزایش اضطراب در میان شهروندان خواهد شد؛ حال که در ایران برای مدتها با تورم مزمن و آزاردهنده و با نرخهای بسیار بالا روبهرو بودهایم و نظام انتظارات تورمی مردم به طور کلی تغییر کرده است.
در شرایطی که چنین ریسکی به شکل استمراری با زندگی و معیشت شهروندان گره بخورد، افراد به تصمیمات ریسکی روی میآورند و ترجیحات بلندمدت اقتصادی خود را به حالت تعلیق درمیآورند و ترجیح میدهند که به امورات کوتاهمدت توجهات بیشتری نشان دهند. تمایل به رفتارهای سفتهبازانه در چنین شرایطی، یک اتفاق واکنشی نرمال است و همسترکامبت هم در اینجا به مثابه یک دارایی سفتهبازانه دیجیتال قابل توصیف و توضیح است. سیاستهای پولی دولتها در شرایطی که منتهی به کاهش ارزش پولی ملی کشورها شود، شهروندان را به این تقلا و تکاپو خواهد انداخت که به هر چیزی چنگ بیاویزند تا دستکم ارزش داراییهای خود را حفظ کنند و در صورت بروز فرصتی، حتی ارزش داراییهای خود را ارتقا بخشند. البته ناگفته نماند که با پاندمیک شدن کووید۱۹ و سپس افزایش تورم و شکسته شدن زنجیره تامین صنعتی در جهان، وقوع جنگ در اوکراین و افزایش تنشهای تکنوپولیتیکی و ژئوپولیتیکی میان چین و تایوان، تداوم جنگ غزه و کودتاهای آفریقا و درنهایت پیروزی احزاب موسوم به راست افراطی در اروپا- که به مثابه ترکی بر دیواره نظام لیبرالدموکرات جهانی پیشین قابل توصیف است- سبب شده که ریسکهای فزایندهای در اقتصاد جهان پدیدار شود ولی ایران از این منظر تاثیرپذیری چندانی از خود بروز نداده است و بیم این میرود که این تحولات پرشدت و پردامنه جهانی به علت منزوی شدن ایران، توسط سیاستگذاران اقتصادی و دیپلماسی کشور به درستی درک و رصد نشود.
اصلیترین اولویت دولت آینده در کنار تلاش برای مهار تورم، باید معطوف به خروج از انزوای ناشی از تحریمها باشد. اقتصاد ایران سرشار از ظرفیتهایی است که میتوانند در صورت شکوفا شدن، ایران را به یک قدرت بزرگ تبدیل کند و این فرصتها با شکسته شدن قفل انزوای کشور به فعلیت خواهند رسید و شکوفا میشوند تا زمانی که ایران منزوی باشد، هیچ رشد و شکوفایی پایداری به وجود نخواهد آمد و ریسکهای اقتصادی و سیاسی در ایران نیز به شدت افزایش خواهند یافت. ایران کشوری است که ظرفیت تاثیرگذاری بر بسیاری از روندها را داراست اما این ظرفیت بالقوه تاثیرگذاری تنها در زمان خروج از انزوا به فعلیت خواهند پیوست؛ بیگمان در صورت خروج از تنگنای تحریمها، فرصتهای بینظیری برای ایران در پروسه تغییر موازنههای بینالمللی به وجود خواهد آمد که بر شکوفا شدن ظرفیتهای اقتصاد ایران تاثیر بسزایی برجای خواهد گذاشت./جهان صنعت