تاریخ آخرین بروزرسانی: ۵ مهر ۱۳۹۹

اصول خرید و فروش سهام

در این قسمت، قصد داریم برخی اصول کلی که باید در خرید و فروش سهام مدنظر قرار گیرد را به شما معرفی کنیم.

اصل اول: براساس اطلاعات معتبر تصمیم گیری کنید، نه شایعات

اگر به خاطر داشته باشید، گفتیم که سرمایه گذاران هنگامی اقدام به خرید سهام یک شرکت می کنند که پس از بررسی عوامل متعدد اثرگذار بر قیمت سهام آن شرکت شامل عوامل محیطی، عوامل صنعت و عوامل درونی، به این نتیجه برسند که قیمت واقعی آن سهم بیشتر از قیمت بازار آن است. طبیعتا بررسی همه جانبه عوامل اثرگذار بر قیمت سهم، نیازمند بهره گیری از اطلاعات دقیق، جامع و معتبر است. به همان اندازه که استفاده از اطلاعات معتبر در تصمیم گیری سرمایه گذاران تأثیر مثبت دارد، بهره گیری از اطلاعات غیرمعتبر و شایعات در تصمیم گیری ها، می تواند منافع سرمایه گذاران را به خطر بیاندازد. تجربه نشان میدهد که در جریان فراز و فرود بازار سهام، بیش از هر چیز شایعات، اخبار و تحلیلهای «نادرست» به سرمایه گذاران مخابره میشود. بنابراین لازم است سرمایه گذاران همواره به منابع رسمی برای کسب اطلاعات تکیه کرده و از توجه به اخبار و شایعات منابع غیررسمی خودداری کنند. مراجعه به پایگاههای اطلاع رسانی رسمی بورس مانند www.tsetmc.com، www.irbourse.com ، www.codal.ir و www.sena.ir می تواند در ارائه اطلاعات دقیق و معتبر به سرمایه گذاران، بسیار مفید باشد

اصل دوم: با دید بلندمدت در بورس سرمایه گذاری کنید

دومین اصل در خرید و فروش سهام، سرمایه گذاری با دید بلندمدت است. عملکرد بورس در سال های گذشته نشان داده است که سرمایه گذارانی که با دید بلندمدت و البته آگاهانه، وارد این بازار شده اند، توانسته اند سود قابل قبولی از این بازار بدست آورند. همچنین براساس آمارها، مجموع بازدهی سهام در بلندمدت، از بازدهی بازارهایی مانند مسکن، ارز و طلا، بیشتر بوده است، اگرچه ممکن است گاهی اوقات، بازدهی کوتاه مدت این بازارها، از بورس پیشی گرفته باشد. بنابراین، هر اندازه دید سرمایه گذاران بلندمدتتر باشد به همان نسبت نیز ریسک سرمایه گذاری کمتر می شود. مطالعه تاریخچه سرمایه گذاران موفق در دنیا نیز نشان میدهد که بازدهیهای بزرگ، معمولا با خرید و نگهداری سهام ارزنده و ارزان در افق زمانی بلندمدت اتفاق بدست می آیند و نگاه کوتاه مدت در سرمایه گذاری و پیروی از جو بازار، عمدتا به نتایج قابل قبول منجر نمی شود.

بنابراین با دید بلندمدت سرمایه گذاری کنید و اگر پس از بررسی و مطالعه کامل، به این اطمینان رسیده اید که سهام ارزشمندی را خریده اید، نگران نوسانات مقطعی قیمت سهام خود نباشید.

اصل سوم: همواره مراقب سهام خود باشید

اگرچه در اصل قبلی، توصیه کردیم که برای سرمایه گذاری در بورس، نگاه بلندمدت داشته باشید و به نوسانات مقطعی قیمت سهام توجه نکنید، اما تأکید کردیم این تفکر درصورتی صحیح است که شما با بررسی کامل اطلاعات، به این نتیجه رسیده باشید که سهام شما، همچنان سهام ارزشمندی است و آنچه که باعث نوسانات قیمت سهم شده، برخی شرایط موقت و زودگذر است. اما اگر بررسی اطلاعات و مشورت با افراد خبره، این اطمینان را برای شما بوجود آورد که سهام مناسبی را خریداری نکرده اید و یا اینکه با توجه به تغییر برخی متغیرهای موثر بر قیمت سهم، احتمالا روند قیمت آن در بلندمدت رو به کاهش خواهد بود، آیا باز هم توصیه به حفظ سهم در بلندمدت، منطقی است؟ در این شرایط، سرمایه گذار باید ضمن بازنگری در سبد سهام خود، سهامی را که شرایط مناسبی ندارند فروخته و بجای آن، سهام دیگری را که در وضعیت مطلوبی قرار دارد، خریداری کند.

لازم است در همین جا، درباره تعصب نسبت به سهام، به عنوان یکی از چالش هایی که بعضا گریبانگیر سرمایه گذاران می شود، توضیح دهیم. منظور از تعصب نسبت به سهام این است که بعضا، باوجود آنکه بررسی اطلاعات معتبر و متغیرهای اثرگذار بر قیمت یک سهم، از شرایط نامناسب سهم و روند رو به کاهش قیمت آن حکایت دارد، اما برخی از سهامداران بدون درنظر گرفتن واقعیت ها و با این استدلال هایی مانند اینکه “این سهم در گذشته سهم بسیار خوبی بوده است”، یا “چون سهم را با قیمت بالاتر خریده ام، حاضر نیستم به قیمت کمتر بفروشم” و…، از فروش سهام خودداری می کنند، غافل از اینکه شاید با فروش سهام مذکور و سرمایه گذاری در سهامی که شرایط مناسب تری دارد، نه تنها بتوانند زیان خود را جبران کنند، بلکه سود قابل قبولی نیز بدست آورند.

بنابراین، لازم است سرمایه گذاران همواره مراقب سبد سهام خود بوده و درصورت لزوم، ترکیب سرمایه گذاری خود را مورد بازنگری قرار دهند.

اصل چهارم: سبدی از سهام متنوع تشکیل دهید

حتما این ضربالمثل معروف را شنیده اید که: همه تخم مرغ ها را در یک سبد نگذارید. دلیلش کاملا مشخص است، چون اگر سبد تخم مرغ به زمین بیفتد، بیشتر تخم مرغ ها خواهد شکست. این ضرب المثل در خرید و فروش سهام هم

کاربرد زیادی دارد، تا حدی که یکی از نظریه های مطرح شده درخصوص راه کارهای کاهش ریسک سرمایه گذاری، به “تئوری پرتفوی” یعنی “نظریه سبد” معروف است. براساس این نظریه، هر اندازه در سبد سرمایه گذاری، سهام شرکت های مختلف از صنایع متنوع بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاری کاهش خواهد یافت. اجازه بدهید با یک مثال، موضوع را بیشتر توضیح دهیم.

دو سرمایه گذار را در نظر بگیرید که اولی، همه پول خود در سهام یک شرکت واردکننده قطعات خودرو سرمایه گذاری کرده است. اما سرمایه گذار دوم، نصف پول خود را در در سهام شرکت وارد کننده قطعات خودرو و نصف دیگر را دیگر را در سهام یک شرکت صادرکننده محصولات پتروشیمی، سرمایه گذاری کرده است. به نظر شما در صورت افزایش نرخ ارز چه اتفاقی خواهد افتاد؟ کاملا مشخص است که افزایش نرخ ارز، به دلیل آنکه هزینه های شرکت واردکننده قطعات خودرو را افزایش میدهد، باعث افت قیمت سهام این شرکت خواهد شد، در حالیکه شرکت صادرکننده محصولات پتروشیمی، براثر افزایش نرخ دلار، با افزایش سودآوری و در نتیجه رشد قیمت سهام مواجه خواهد شد. در این شرایط، قطعا سرمایه گذار اول به علت افت قیمت سهام شرکت واردکننده قطعات خودرو، دچار ضرر خواهد شد، اما سرمایه گذار دوم احتمالا ضرر چندانی متحمل نشده و حتی ممکن است سود هم کسب کند، زیرا نیمی از سهامش کاهش قیمت و نیمی دیگر، افزایش قیمت داشته است. هر اندازه سبد سرمایه گذاری، متنوع تر باشد، ریسک سرمایه گذاری کاهش یافته و احتمال کسب بازدهی پایدار برای سرمایه گذار، افزایش خواهد یافت.

اصل پنجم: با سرمایه مازاد خود، سهام بخرید

بعضا مشاهده شده است که برخی افراد، پس از شنیدن اخبار مربوط به رشد متوالی شاخص های بورس و افزایش قیمت سهام، در یک رفتار هیجانی، یا سرمایه ضروری زندگی خود مانند خانه، خودرو و… را فروخته و یا با قرض گرفتن از دیگران، اقدام به خرید سهام می کنند. چنین رفتاری، به هیچ وجه توصیه نمی شود، چراکه بورس همواره در معرض افت و خیز قرار دارد و وارد کردن سرمایه ضروری زندگی در بورس، می تواند سرمایه گذار را در این نوسانات، دچار تزلزل و اضطراب نماید، تا جائیکه ممکن است وی با تحمل زیان، مجبور به خروج از بورس شود. اما افرادی که سرمایه مازاد و پس اندازهای خود را وارد بورس می کنند، طبیعتا در برابر افت و خیزهای بورس، قدرت تحمل و آرامش بیشتری داشته و در تصمیم گیری های خود، منطقی تر عمل میکنند.

بنابراین، تنها آن بخش از سرمایه خود را به خرید سهام اختصاص دهید که درصورت کاهش قیمت سهام، نه خللی به زندگی شما وارد کند و نه آرامش روحی شما و خانواده تان را به مخاطره بیاندازد.

اصل ششم: نوسان را به عنوان ذات بازار سهام، بپذیرید

فردی که قصد دارد ازطریق خرید سهام در بورس، سرمایه گذاری کند، باید این واقعیت را بپذیرد که نوسان قیمت، ویژگی ذاتی سهم است، به بیان دیگر، روند صعودی قیمت سهم در گذشته، لزوما به معنای تداوم این روند در آینده نیست، کما اینکه روند نزولی قیمت سهم در گذشته نیز لزوما به معنای ادامه افت قیمت سهم در آینده نخواهد بود. اگر به خاطر داشته باشید، در تشریح عوامل موثر بر قیمت سهم، به برخی عوامل محیطی و عوامل مرتبط با صنعت اشاره کردیم که خارج از کنترل شرکت می باشد. بروز هریک از این عوامل، ممکن است باعث افت و خیز در قیمت سهام شود، بنابراین لازم است سرمایه گذار قبل از ورود به بازار سهام، این واقعیت و ریسک ناشی از آن را بپذیرد.

اصل هفتم: با افراد متخصص مشورت کنید

باتوجه به اینکه عوامل بسیار متعدد و متنوعی بر قیمت سهام تأثیر گذار هستند، بنابراین تجزیه و تحلیل این عوامل و تصمیم گیری براساس آن، نیاز به تخصص و مطالعه دقیق دارد. بنابراین، اگر قصد دارید بصورت مستقیم سهام خرید و فروش کنید، اما تخصص کافی در این خصوص ندارید، حتما با افراد خبره و دارای صلاحیت مشورت کنید. بتازگی، چندین شرکت مشاور سرمایه گذاری با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار تأسیس شده است. این شرکت ها پس از بررسی ویژگی های فردی و میزان ریسک پذیری سرمایه گذاران، آنان را در انتخاب سهام مناسب، راهنمایی کرده و در ازای ارائه این خدمات، مبلغی را به عنوان حق مشاوره دریافت می کنند. برای مشاهده اطلاعات شرکت های سرمایه گذاری دارای مجوز، می توانید به پایگاه اینترنتی سازمان بورس و اوراق بهادار به نشانی www.seo.ir مراجعه کنید. یک بار دیگر هفت اصل طلایی برای خرید و فروش سهام را مرور میکنیم:

۱- براساس اطلاعات معتبر تصمیم گیری کنید، نه شایعات

۲- با دید بلندمدت، در بورس سرمایه گذاری کنید

۳- همواره مراقب سهام خود باشید

۴- سبدی از سهام متنوع تشکیل دهید

۵- با سرمایه مازاد خود سهم بخرید

۶- نوسان را به عنوان ذات بازار سهام، بپذیرید

۷- با افراد متخصص مشورت کنید