تاریخ آخرین بروزرسانی: ۵ مهر ۱۳۹۹

سهام چیست؟

جالب است بدانید بیشترین حجم معاملات در بورس، به معاملات سهام اختصاص دارد، تا آنجا که برخی، حتی بورس را بازار سهام می نامند. همچنین بسیاری از سرمایه گذاران باوجود آنکه می دانند سهام در مقایسه با اوراق مشارکت و اوراق اجاره، ریسک بیشتری دارد، باز هم خرید و فروش سهام را به سایر اوراق بهادار، ترجیح می دهند. شاید مهمترین دلیل این علاقه مندی، رابطه بین ریسک و بازده باشد، به این معنا که خریداران سهام با پذیرش ریسک بیشتر، انتظار دارند بازدهی بیشتری در مقایسه با اوراق مشارکت و اوراق اجاره بدست آورند. اما سهم چیست؟

سهم، بیانگر میزان مالکیت فرد از یک دارایی است. اجازه بدهید با یک مثال بسیار ساده توضیح بدهیم. کارخانهای با سرمایـه یک میلیارد تومان را در نظر بگیرید. اگر کل کارخانه متعلق به یک نفر باشد، تنها آن فرد مالک کارخانه به شمار میرود. اگر چهار نفر به نسبت مساوی مالک کارخانه باشند، در آن صورت سهم هرکدام از آنها در کارخانه یک چهارم خواهد بود. حال فرض کنید مالکیت این کارخانه یک میلیارد تومانی بین هزار نفر بصورت مساوی تقسیم شود. در این صورت میزان مالکیت هر یک از این افراد در کارخانه یا به تعبیر دیگر، سهم هر فرد از کارخانه یک میلیـون تومان خواهد بـود. (یک میلیارد تقسیم بر هزار). بنابراین، سهم در تعریف بسیار ساده، بیانگر میزان مالکیت فرد از یک دارایی است.

مفهوم دیگری که بلافاصله پس از مفهوم سهام با آن مواجه می شویم، شرکت سهامی است. شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده است و هریک از صاحبان سهام به میزان سهمی که دارند، در شرکت مسئولیت داشته و در سود و زیان حاصل از فعالیت شرکت نیز سهیـم خواهند بود.

کارخانه ای که در مثال قبل ذکر کردیم، در واقع یک شرکت سهامی است که هزار نفر سهامدار آن هستند. اگر به خاطر داشته باشید، در بیان تاریخچه بورس هم گفتیم که اساسا شرکتهای سهامی، زمانی شکل گرفتند که بازرگانان به این فکر افتادند تا با سهیمکردن دیگران در کسب و کار خود، علاوه بر تأمین منابع مالی موردنیاز برای کسب و کار، سود و زیان احتمالی حاصل از این کسب و کار را بین گروهی از افراد تقسیم کنند.

شرکت های سهامی، خود به دو دسته تقسیم می شوند

الف: شرکتهای سهامی خاص: شرکت سهامی خاص، شرکتی است که همه سرمایه آن را موسسان (بنیانگذاران) شرکت تأمین میکنند و بنابراین، سهام آن برای عموم عرضه نمیشود. تعداد سهامداران در شرکت سهامی خاص باید حداقل ۳ نفر باشد. حداقل سرمایه موردنیاز برای تأسیس شرکت سهامی خاص هم یک میلیون ریال (صد هزار تومان) است.

ب: شرکت سهامی عام: شرکتی است که بخشی از سرمایه موردنیاز آن، ازطریق عرضه سهام به عموم مردم تأمین میشود. در شرکت های سهامی عام، تعداد سهامداران نباید از ۵ نفر کمتر باشد. حداقل سرمایه موردنیاز برای تأسیس شرکت سهامی عام، ۵ میلیون ریال (۵۰۰ هزار تومان) است. یکی از مهمترین شروط عرضه سهام شرکتها در بورس این است که شرکت، سهامی عام باشد.

خب، تا اینجا با مفهوم سهام و شرکت های سهامی تا حدی آشنا شدید. لازم است در اینجا چند نکته را درخصوص سهام و شرکت های سهامی ذکر کنیـم:

۱- ویژگی مهمی که سهام را در مقایسه با اوراق بهادار با درآ مد ثابت مثل اوراق مشارکت و اوراق اجاره، برای سرمایه گذاران جذاب میکند، امکان کسب سود بیشتر در ازای پذیرش ریسک بالاتر است، زیرا اگر سرمایه گذار انتخاب مناسبی داشته باشد و سهام شرکت خوبی را انتخاب کند، میتواند بازدهی بالاتری در مقایسه با اوراق مشارکت و اوراق اجاره بدست آورد.

۲- ریسک، ویژگی ذاتی سهام است، بنابراین، خرید و فروش سهام به افرادی که به هیچ عنوان توانایی و یا علاقه ای به پذیرش ریسک ندارند، توصیه نمی شود. اینگونه افراد بهتر است در اوراق بهادار با درآمـد ثابت، مانند اوراق مشارکت و اوراق اجاره سرمایه گذاری کنند.

۳- دارندگان سهام، صرفا در سود و زیان و منافع شرکت سهیم نخواهند بود، بلکه به میزان سهمی که در اختیـار دارند، در قبال تعهدات شرکت نیز مسئولیت دارند. بنابراین، لازم است سرمایه گذار قبل از خرید سهام یک شرکت، بطور کامل وضعیت آن شرکت را بررسی نماید. البته، ذکر این نکته لازم است که شرکتهایی که سهامشان در بورس خرید و فروش میشود، اغلب شرکتهای بزرگ، سودآور و دارای شرایط عمومی مناسب هستند، اما به هر حال، این موضوع نباید موجب شود که سرمایه گذار بدون تحلیل، برای خرید یا فروش سهم تصمیم بگیرد.