تاریخ آخرین بروزرسانی: ۵ مهر ۱۳۹۹
کاربران گرانقدر بورس امجد و فعالان محترم بازار بورس و اوراق بهادار ایران در این قسمت تاریخچه پیدایش بورس در ایران و علت نام گذاری بورس که ممکن است برای عزیزانی که قصد دارند به بازار شفاف و پر برکت بورس ورود کنند، آورده شده است که امیدوارم با دقت مطالعه بفرمایید .
تاریخچه پیدایش بورس در ایران
در بخش قبل، به تاریخچه پیدایش واژه بورس و همچنین تأسیس بورس در جهان پرداختیم و گفتیم که اولین بورس جهان، در اوایل قرن هفدهم میلادی، در آمستردام هلند تأسیس شد و اولین شرکتی هم که سهامش را در این بورس عرضه کرد، کمپانی هند شرقی نام داشت. اما بورس در ایران، چگونه شکل گرفت؟
مطالعات اولیه درباره تأسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجری شمسی بر میگردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام “ران لوترفِلد” پس از انجام مطالعات گسترده درباره ی تأسیس بورس در ایران، اساسنامه ی داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملا موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵ سال به تأخیر افتاد.
بالاخره در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه ی صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقتنامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد.
در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیأتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد. حدود یکسال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معادله بر روی سهام بانک توسعهی صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار میرفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
بورس ایران در تاریخ ۴۵ ساله فعالیت خود، همواره فراز و فرودهای بسیار زیادی را تجربه کرده است، اما شاید بتوان گفت یکی از مهمترین تحولات تاریخ بورس ایران، تأسیس قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال ۱۳۸۴ بوده است که ضمن رفع برخی نارساییها و نواقص موجود در قانون اولیه، زمینه توسعه گسترده بورس در ایران را فراهم کرد.
براساس این قانون، بخش نظارتی بورس از بخشهای عملیاتی آن تفکیک شد، به این معنا که سازمانی به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتی بورس تشکیل شد. سازمان بورس که خود تحت نظارت شورایی به اسم شورای عالی بورس فعالیت میکند، وظایف متعددی دارد که یکی از مهمترین وظایف آن، تأسیس و نظارت بر عملکرد بورسهای مختلف است.
امروز، چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند:
۱) بورس اوراق بهادار تهران که در آن، سهام شرکتها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خرید و فروش میشود.
۲) فرابورس ایران که در آنجا هم سهام شرکتهایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمیشوند، مورد داد و ستد قرار میگیرد.
۳) بورس کالای ایران که در آن، انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … خرید و فروش میشود.
۴) و در نهایت بورس انرژی که به تازگی تأسیس شده و قرار است در آن، حاملهای انرژی با محوریت برق، به عنوان یکی از مهمترین حاملهای انرژی، خرید و فروش شود.
گسترش ابزارهای متنوع مالی و فعالیتهای اطلاعرسانی موجب شده تعداد سهامداران در طی سالهای اخیر رشد نماید. در این مجموعه برنامه ها، ما عمدتا به معرفی بورس اوراق بهادار و نحوه سرمایه گذاری در این بازار، ازطریق خرید و فروش سهام شرکتها و سایر انواع اوراق بهادار میپردازیم تا از این رهگذر علاقه مندان به فعالیت در این عرصه بتوانند به اطلاعات مفید و لازم دست پیدا کنند.
